Termoizolacija je od neprocjenjive važnosti kada govorimo o održivoj gradnji, uzimajući u obzir da je naš cilj svođenje gubitka toplote na minimum, a povećanje energetske efikasnosti zgrade. Ovaj blog post se bavi temom toplotne izolacije, fokusirajući se na procjenu optimalne pozicije za njenu ugradnju.

Ako je pravilno postavljena, termoizolacija igra ključnu ulogu u održavanju unutrašnje temperature zgrade, značajno smanjujući troškove, ali i negativan uticaj na životnu sredinu. Ovaj tekst će se baviti pozicijama na kojima je izolacija neophodna, od potkrovlja do zidova podruma, pojasnivši principe postavljanja kako bi borba protiv gubitka toplote bila što efikasnija.

Razumevanjem ključnih strategija i tehnika za pravilno postavljanje izolacije, arhitekti, vlasnici zgrada i izvođači radova obezbijediće da njihovi objekti budu topliji zimi i hladniji ljeti, čime je kuća isplativija za održavanje.

Položaj izolacije

Efikasna toplotna izolacija se zasniva na principu poznatom kao “neprekinuta izolacija”, što je ključno za sprečavanje gubitaka toplote. Ovaj koncept insistira na tome da se prekidi između slojeva izolacije svode na minimum kako bi se formirala kontinuirana barijera koja sprečava izlazak ili ulazak toplote u objekat.

Ključne pozicije izolacije u zgradama su:
– Zidovi (spoljašnji i unutrašnji): Izolacija sprečava izlazak toplote kroz zidove zgrade;
– Krov i potkrovlje: Pošto je topao vazduh lakši, on se penje ka gornjim zonama objekta, a izolacija sprečava njegov izlazak;
– Podovi i temelji: Izolacija ispod podova i duž temelja je od vitalnog značaja za sprečavanje prodiranja hladnoće iz zemlje, ali i svođenje na minimum gubitaka toplote iz zagrejanih prostora u negrejane podrume ili tlo;

Zonska podjela zgrade

Zgrade se mogu podijeliti na dvije osnovne zone – grijane i negrijane, što utiče na način i mjesto postavljanja izolacije:

Grijane zone: Područja koja se redovno griju, poput stambenih prostora, gdje izolacija pomaže održavanju toplote i komfora.

• Pozicija izolacije u grijanim zonama: Zidovi, krov, podovi
• Svrha postavljanja izolacije u grijanim zonama: Očuvanje toplote, smanjenje potrošnje energije

Negrijane zone: Područja poput garaža ili negrijanih podruma gdje izolacija stvara termalni prekid između grijanih dijelova zgrade i vanjskog okruženja.

• Pozicija izolacije u negrijanim zonama: Uz grijane zone
• Svrha postavljanja izolacije u negrijanim zonama: Sprječavanje prenosa toplote između grijanih i negrijanih prostora

Razumijevanje ovih pozicija i zona pomaže u planiranju strategije postavljanja izolacije kako bismo najefikasnije poboljšali toplotne performanse zgrade.

Uticaj spoljašnjeg okruženja

Okruženje igra značajnu ulogu u termalnoj dinamici zgrade. Razumijevanje kako topli vazduh kruži unutar zgrade i izlazi kroz njen omotač, ključno je za definisanje efikasne strategije izolacije.

Kretanje toplog vazduha

Topli vazduh unutar zgrade prirodno se podiže i teži da izađe kroz sve dostupne otvore. Ti otvori se se često pojavljuju na spojevima različitih građevinskih materijala ili na mjestima gdje je izolacija nepravilno postavljena. Ova pojava može dovesti do značajnih energetskih gubitaka.

Značaj spoljašnjeg okruženja

Temperatura spoljašnjeg okruženja, ali i okolnosti poput vjetrova i nivoa vlažnosti, mogu dramatično uticati na gubitak toplote zgrade. Na primjer, zgrade u hladnijim klimatskim uslovima zahtijevaju ozbiljnu izolaciju kako bi se spriječio gubitak toplote, dok je u toplijim klimama fokus više na to da toplota ostane izvan zgrade.

Faktori koji utiču na korekciju temperature

Nekoliko spoljašnjih faktora koje treba uzeti u obzir pri planiranju izolacije:

• Razlike u temperaturi: Što je veća razlika između unutrašnjih i spoljašnjih temperatura, to je veća mogućnost za gubitak toplote. Potrebno je postaviti deblju izolaciju u hladnijim zonama.

• Izloženost vjetru: Zgrade izložene jakim vjetrovima mogu gubiti više toplote kroz  zahtijevaju posebnu pažnju na hermetičnost. Zahtijeva se bolje zaptivanje i strateško postavljanje barijera protiv udara vjetra.

• Solarni dobici: Razumijevanje uticaja sunčeve svjetlosti na zgradu može pomoći u postavljanju izolacije kako bi se ublažila neželjena toplota tokom toplijih mjeseci i iskoristila solarna energija tokom hladnijih mjeseci. Pametno postavljanje prozora je od velikog značaja.

Razumijevanje ovih spoljašnjih faktora omogućava da se izolacija postavi na način da se sprečavi gubitak toplote u skladu sa izazovima lokalnih klimatskih prilika. Ovaj pristup obezbijediće maksimalnu energetsku efikasnost, smanjujući ukupni ekološki otisak zgrade.

Konvenciolani pristup vs. Zgrada kao energetski sistem

Prilikom donošenja odluka u vezi sa postavljanjem izolacije, ključno je posmatrati zgradu kao interaktivni energetski sistem. Ovakav pristup projektovanju razlikuje se od konvencionalnog jer nas podstiče da uzimamo u obzir različite aspekte koje tradicionalni pristupi mogu zanemariti.

Tradicionalni arhitektonski pristupi često se fokusiraju na funkcionalni i estetski aspekt zgrade, a energetska razmatranja često igraju sporednu ulogu. Nasuprot tom pristupu, kada posmaramo zgradu iz perspektive uštede energije, prioritet se daje energetskim performansama zgrade – fokusiramo se na zadržavanje toplote unutar objekta, minimiziranje termičkih mostova i optimizaciju omotača za očuvanje energije.

Pravilne tehnike postavljanja izolacije

Pravilno postavljanje termo izolacije je od izuzetne važnost za njenu maksimalnu efikasnost i najduži mogući vijek trajanja. Ovaj dio opisuje metode i materijale koji se koriste za postavljanje izolacije, naglašavajući važnost detalja u postizanju energetske efikasnosti.

Koraci pri ugradnji termoizolacije:

1. Priprema: Površina na koju se postavlja izolacija mora biti čista, suva i bez ostataka ili ulja koja mogu uticati na adheziju (proces prianjanja dva različita materijala jedan za drugi)
2. Mjerenje i rezanje: Precizno izmjeriti izolacioni materijal i izrezati ga tako da tačno odgovara prostoru, izbjegavajući praznine kroz koje bi toplota mogla pobjeći
3. Pravilna ugradnja: Ppostavljati izolaciju kako bi se sveli na minimum termički mostovi, često počevši od dna prema gore i preklapajući ivice

Ljepilo i tehnike pričvršćivanja:

• Ljepila: Koristiti ljepila visokog kvaliteta koja su kompatibilna s materijalom izolacije da bi se obezbijedilo čvrsto vezivanje koje neće vremenom propadati.
• Mehanički pričvršćivači: Birati vrste koje ne provode toplotu

Efekat vakuma:
Neadekvatno postavljena termoizolacija može formirati vazdušne džepove između nje i strukture zgrade. Ovi vazdušni džepovi mogu znatno smanjiti efikasnost izolacije i dovesti do problema s vlagom. Važno je da izolacija nije previše stisnuta, jer to može smanjiti njena izolaciona svojstva. Koristite dovoljnu, ali ne prekomjernu silu pri montaži izolacionih panela.

Pravilna instalacija uključuje ne samo postavljanje materijala za izolaciju, već i razumijevanje interakcije između različitih komponenata zgrade i same izolacije. Ovaj holistički pristup osigurava da izolacija optimalno funkcioniše tokom cijelog vijeka trajanja zgrade.

“Pravilo olovke”

“Pravilo olovke” je jednostavno, ali suštinski važno pravilo pri postavljanju izolacije. Ovo govori da je potrebno na crtežu projekta u kontinuitetu (bez prekidanja) nacrtati liniju koja označava termoizolaciju. Primjena ovog pravila osiguraće da omotač izolacije bude besprekoran i efikasan.

Izvor: passipedia.org

Kontinuitet provlačenja termoizolacije bitan je iz sljedećih razloga:

• Sprječavanje gubitka toplote: Čak i male praznine u izolaciji mogu uticati na termalnu efikasnost zgrade dopuštajući toploti da pobjegne.
• Hermetičnost: Kontinuirani sloj izolacije pomaže u održavanju hermetičnosti, smanjujući energiju potrebnu za grijanje i hlađenje i poboljšavajući unutrašnji komfor.

Toplotni mostovi

Toplotni mostovi nastaju kada materijali koji provode toplotu zaobiđu sloj izolacije, stvarajući put za izlazak toplote iz zgrade. Ovi mostovi se mogu naći na mjestima kao što su:

• Kontakt zidova i podova
• Okviri prozora
• Spojevi spoljašnjih zidova i balkona

Identifikacija ovih mostova je ključna jer mogu značajno umanjiti efikasnost izolacije, što dovodi do većih troškova grijanja.

Kako spriječiti toplotne mostove

Da bi se ublažili efekti toplotnih mostova, mogu se primijeniti neke od sljedećih strategija:
• Primjena dodatne izolacije na mjestima toplotnih mostova
• Korišćenje specijalnih materijala koji smanjuju provodljivost na spojevima
• Modifikacija u dizajnu zgrade kako bi se minimizirala pojava termičkih mostova (na primjer: promjena načina izolovanja balkona)

Toplotni mostovi se, dakle, javljaju u dijelovima zgrade gdje je omogućen lakši prenos toplote u odnosu na okolne zone, kao što su:

• Metalni elementi i čelične grede koje probijaju sloj izolacije
• Betonske ploče koje se protežu od unutrašnjosti do spoljašnjosti zgrade.
• Okviri prozora i vrata koji nisu adekvatno izolovani.

Pri sagledavanju problematike toplotnih mostova ključno je:

• Holistički pristup: Sagledajte zgradu kao cjelokupan sistem i adresirajte termičke mostove
• Izbor materijala: Odaberite materijale na osnovu njihovih izolacionih svojstava i sposobnosti minimiziranja toplotnih mostova.
• Tehnike gradnje: Koristite savremene građevinske tehnike, kao što su sistemi za izolaciju temelja ili termički prekinuti okviri prozora, koji su dizajnirani da umanje toplotne mostove.

Dobar pristup rješavanju izazova termičkih mostova poboljšava ukupnu termalnu performansu zgrade, smanjuje potrošnju energije i poboljšava unutrašnji komfor. Integracija ovih strategija u projekte izgradnje i renoviranja može postići poboljšanja u energetskoj efikasnosti i održivosti zgrade.